Op deze dag in 2023 vieren we een feestje. Wegens de leeftijd wordt het gevierd in huiselijke kring. Ik weet niet of de burgemeester vanmorgen stond aan te bellen bij het Haags Openbaar Vervoer Museum. Want, Buitenlijnmotorwagen 57 is namelijk 100 jaar geleden in dienst gekomen.
Buitenlijner 57 op de Turfmarkt klaar om solo naar Delft te rijden. Foto: Rob van Oostenrijk
Al sinds mei 1923 bestaat deze fraaie museumtram. In dat jaar bouwt het Duitse Linke Hofmann uit Keulen deze tram. De 57 is een motorwagen uit een serie van dertig stuks die in de jaren 1923 tot 1925 gebouwd zijn. Ook WUMAG uit Görlitz bouwt een aantal trams. Naast deze stoere vierassers zijn er eerder nog zes tweeassige motorwagens gebouwd die al snel de bijnaam ‘Fluitketel’ kregen wegens hun hoge en hese luchtfluit. Twintig bijwagens, salonrijtuigen genoemd, maakten de vloot compleet.
Buitenlijnstel op remiseterrein van Scheveningen. Foto: Erik van de Kuil
Het inzetgebied voor de 57 was op de lijnen naar Delft, Leiden en Voorburg. Deze lijnen worden ook wel de ‘Gele Tram’ genoemd. Dat naast de Blauwe variant van NZH. Als versterking zijn ook de stadsbijwagens 751-770 geschikt gemaakt om op buitenlijnen dienst te doen. Ook hebben stoomtramrijtuigen 151-157 nog tot 1930 dienst gedaan in de buitenlijnen. Deze zijn geschikt gemaakt voor de elektrische dienst.
Motorwagen 57 bij het Malieveld. Foto: Rinus van de Kuil
Begin jaren ’50 van de vorige eeuw heeft de 57 en de andere trams nog gezelschap gekregen uit Limburg. Van de Limburgsche Tramweg Maatschappij zijn in 1951 tien vierassige motor en twintig vierassige bijwagens overgenomen.
In december 1964 maakte de 57 de laatste dienstrit tussen Delft en Den Haag op de lijn I1. De 57 is daarna samen met salonrijtuig 118 museumtram geworden en tot heden te bewonderen in het Haags Openbaar Vervoermuseum. Helaas is het buitenlijnstel momenteel niet rijvaardig.